Büyük şehirlerde devasa binalar yükseledursun modern dünyanın keşmekeşliğinden sıkılanlar dağ ya da bağ evlerine kaçıyor. Ama bildiğiniz betonarme binalara değil! Şehir kaçkınlarının yeni sığınakları ucuz, depreme dayanıklı, pratik ve şık prefabrikler. Ustalarla, inşaat işçileriyle uğraşmak yerine 15 günde "Hayallerinin evi"ne kavuşuyorlar artık. Hal böyle olunca üretici firmalar talepleri karşılamakta zorlanıyor, modern prefabrik yapılar hızla artıyor. Genelde depremlerin ardından hatırladığımız prefabrik konutların özellikleri ne? Kimler, niçin bu yapıları tercih ediyor? Bir de krediye uygunlar mı?

Prefabrik evlerin normal evden hemen hemen hiçbir farkı yok. Ne odalarını ne de mutfak ve banyosunu gezerken garipsiyorsunuz. Aksine kendine has şirinliği dikkatinizi çekiyor, içinizi ısıtıveriyor. Konutlar tek ya da en fazla çift katlı yapılıyor. Mekânın planı çizilirken evin her alanı değerlendiriliyor. Bu da kullanım kolaylığı sağlıyor ev sahibine. Prefabrikin duvarları panel sistem olduğu için çivi yerine vida kullanmanız gerekiyor. Eviniz sökülüp başka bir yerde tekrar kurulabiliyor. Yapılarda tadilat yapmak da mümkün. Prefabriklerin yapımında kullanılan hiçbir madde insana ve çevreye zarar vermiyor. Tüm hammaddeler TSE şartlarına uygun. Dış görünümü Amerikan evlerini hatırlatan prefabrikleri her yere yaptırabiliyorsunuz. Eğer arsanız varsa şehrin göbeğine dahi bir tane diktirebiliyorsunuz mesela. Belediyelerden izin almak kolay. Hatta ruhsat çıkarma işlemleri daha ucuza mal oluyor. Fakat çoğu vatandaş kentin ortasındaki arsasını müstakil ev şeklinde değerlendirmek yerine müteahhit bir firmaya vererek birkaç daire sahibi olmayı tercih ediyor. Hal böyle olunca; prefabrik evlerin mekânı ilçelere, ormanlık arazilere, dağ ve bağlara doğru kayıyor.

DEPREME YÜZDE YÜZ DAYANIKLI

İstanbul"un Tuzla semtinde prefabrik yapı firmalarının çoğunu bulmak mümkün. Prefabrik konutları kendi üretip kendi satan üç büyük firma var. Eğer isterseniz satış ofisine "Hayalimdeki ev" diyerek kendi çizdiğiniz planı götürüyorsunuz. Mevcut bir planınız yoksa kaç metrekarelik bir yuvaya ihtiyacınız olduğunu söylemeniz de yeterli. Firmaların sürekli yaptığı belli başlı ev modelleri var. Onlardan birini de seçebiliyorsunuz gönül rahatlığıyla. Tek katlı evlerin metrekaresi 200 YTL"ye gelirken villalarda fiyat 250 YTL"ye çıkıyor. Prefabrikte istediğiniz her değişiklik ya da lüks, size artı bir masraf çıkarıyor.

Hayalinizdeki evin planı bilgisayar üzerinde çiziliyor. Firma prefabrikin konulacağı yere beton attırmanızı söylüyor. Siparişiniz 3-7 gün içinde hazırlanıyor. Bu esnada tabana atılan betonun kuruması lazım. Eviniz tıpkı bir yap-bozu andıran parçalarıyla koca bir tır içinde kapınıza getiriliyor. Eğitimli, profesyonel montaj ekibi yağmur, kar yoksa bir hafta içinde parçaları birleştiriyor. Elektrik ve su tesisatını kurup anahtarınızı teslim ediyor. Yalnız bir iki ayrıntı için sizin de kolları sıvamanız şart. Mesela; hanenizin zemin ve kalorifer döşemeleri, mutfak dolapları, elektrik, pis ve temiz su borularının dış bağlantıları, imar izni ve banyo döşemeleri size ait. Eğer İstanbul dışındaysa ev ya da villa, bir hafta kadar montaj ekibini misafir etmeniz isteniyor. Tabii bu küçük ayrıntılar toplam maliyeti az da olsa artırıyor.

Prefabrik evlerin teknik özeliklerine gelince; dış cepheler metrekare başına 80 kg kar yükü, 90 km/saat rüzgar hızına uygun şekilde hazırlanıyor. Ayrıca birinci derecede deprem şartları göz önünde bulundurularak tasarlanıyor her türlü ayrıntı. İç ve dış duvarlar; çift taraflı çimentolu yonga levhadan (betopan) yapılıyor. Isı yalıtımı için 44 mm kalınlığında polistiren sert köpük kullanılıyor. Böylece bina hiçbir zaman su ve nemden etkilenmiyor, yangın çıkma durumunda ise asla alev almıyor. Duvarlar, galvaniz sac malzemeden bükülerek özel kenet sistemi ile birleştiriliyor. Çelik makaslar, çatıda her 125 cm"de bir kullanılıyor. Parçalar arasındaki bağlantılar cıvata ve somun sistemiyle yapılıyor. Yani malzemeler defalarca sökülüp tekrar takılabiliyor. Dış metal yüzeylerde çift kat astar, çift kat sentetik yağlı boya kullanılırken iç duvar ve tavanlarda plastik boya tercih ediliyor. Tabii iç ve dış cephe rengini siz belirliyorsunuz.

Nev-Yap, 22 yıldır yapı tasarım ve üretimi yapan Kartal Plast"ın prefabrik evler için kurduğu yeni bir firma. Taleplerin hatırı sayılır düzeyde artması Nev-Yap"ı 13 bin metrekarelik prefabrik üretim fabrikası kurmaya teşvik etmiş. Nev-Yap"ın İşletme Müdürü Hakan Durmaz, Türkiye"nin henüz bu özellikli yapılarla tanışmadığı, birkaç yıl içinde prefabrik ev sayısının yüzde yüzün üstünde artacağı kanaatinde. Çünkü evler kısa zamanda yapılıp teslim ediliyor. Defalarca sökülüp istenilen yere tekrar yapılabiliyor. Montaj esnasında kesinlikle çevreye rahatsızlık verilmiyor. Evler kişisel zevklere göre üretiliyor.

En eski prefabrik üretim firmaları arasında adı anılan Villa Yapı"nın Pazarlama Müdürü Ahmet Celep, “Hazır ev konutsuzluğa en çağdaş ve ekonomik çözümdür” diyor. Celep, prefabrik evlerin yoğun tercih sebebini şöyle açıklıyor: “Oldukça ekonomik. Yüksek inşaat giderleri yok çünkü. Her türlü yerleşim ve kullanım amacına uygulanabiliyor. Çok emniyetli. Deprem riski kesinlikle yok. Her yerin yerle bir olduğu bir depremde ancak salınır ve esner. Yalnızca silikonlarda çatlama olabilir. Modern ve postmodern tasarlanabiliyor. Bakım ve yenileme giderleri düşük.”

MÜŞTERİLERİN ÇOĞU ÜNİVERSİTE MEZUNU

Prefabrik satışları ülkemizde nisan-ağustos aylarında artıyor. Çünkü ev kurulurken yağış olmaması gerekiyor. Büyükşehirlerde yaşayanlar genelde prefabrik evleri yazlık ya da dağ evi maksadıyla ilçelere yaptırıyor. Prefabrik yapıları büyük şehirlerin göbeğinde göremesek de İç Anadolu, güney sahillerinde, Ege ve Marmara Bölgesi"nde fazlaca rağbet var. İzmir, Antalya, Kayseri, Ordu, Trabzon, Adana, İskenderun, Bingöl ve Bitlis son zamanlarda en çok prefabrik ev satın alan iller arasında. Ahmet Celep genel müşteri portföylerini şöyle sıralıyor: “Yüzde 60"ı üniversite mezunu. Büyük şehirlerden sıkılıp kendini doğal hayata kaptırmak isteyenler. Yüzde 15-20"si çeşitli sebeplerle evlerini kaybedip uygun fiyata yeni bir mekâna sahip olmak isteyen dar gelirli, eğitim düzeyi düşük kesim. Geri kalanlar da evsizlere yardım etmek amacıyla prefabrik yapıları tercih eden hayırseverler. Onlar bazen bir köyün kütüphanesini, okulunu da prefabrik yaptırabiliyor.”

Prefabrik tek katlı 70 metrekarelik bir ev 17-20 bin YTL, çift katlı villalar ise 40-50 bin YTL civarında. Üstelik bu evler için belediyeden izin almak da kolay. Yalnız, konut kredisi verilmiyor. Bankalar, prefabrikleri "taşınabilir mal" statüsünde tanımladığı için, tüketici kredisi veriyor. Arsasını ipotek edenler ise konut kredisi alabiliyor.



EN BÜYÜK DERDİ, ZİYARETÇİ FAZLALIĞI!

Prefabrik evlerin ekonomik, pratik ve sevimli olduğu söyleniyor. Peki bu avantajlı evlerde yaşayanlar ne düşünüyor? Esra-Cumhur Soylu çifti İstanbul- Beykoz"daki Kirazlıyayla Köyü"nde oturuyor. 5 ay önce evlenmişler. İlk yuvaları 180 metrekarelik iki katlı, sarı bir prefabrik ev olmuş. 70 bin YTL"ye mal etmişler. Onlar bu kullanışlı mekânın değerini yaşadıkça anlayanlardan. Beykoz"da esnaflık yapan Cumhur Bey neden prefabrik evi tercih ettiklerini anlatıyor: “Evlenecektik ama evimiz yoktu. Araştırdık 15 gün içinde yepyeni bir mekana kavuşabileceğimiz söylendi. Firmaları araştırdık. En büyük avantajımız ev yapabileceğimiz bir arsamız olmasıydı.” Esra Hanım da deprem korkularının olmamasından mutlu. Yaşadıkları yerde onların dışında birkaç tane daha prefabrik ev var. Fakat en yeni ve en büyük onlarınki olunca hanelerini gezmeye, fotoğrafını çekmeye gelen çok oluyor.

Şener-Refiya Arslanyılmaz çifti Beykoz"un Elmalı Köyü"nde yaşıyor. Üç çocukları var. Bir ay önce taşınmışlar prefabrik evlerine. Evleriyle alakalı hiçbir şikayetleri yok. Bu evin Arslanyılmaz Ailesi için önemi büyük. Refiya Hanım hikâyelerini anlatıyor: “Eşim prefabrik yapı olmasını çok istiyordu. Çünkü 2005"te 17 yıllık yuvamız belediyenin evi yola dahil etmesiyle yıkıldı. 1,5 yıl kirada oturduk. Evimizin yıkılması bizi çok üzdü ama elden gelen bir şey de yoktu. "Prefabrik olsun. Yine sorun çıkarsa gittiğimiz yere söküp götürürüz" dedik.” Beykoz Yangın İhbar Birimi"nde çalışan Şener Bey, üç gün boyunca "kendilerine özel" bir mekanı planlamaya çalışmış fakat olmamış. Refiya Hanım ise bir saat gibi kısa bir sürede hayalindeki evi çizivermiş. Firma da istekleri üzerine prefabriği yapmış. 110 metrekarelik iki katlı ev 40 bin YTL"ye mal olmuş. Arslanyılmaz Ailesi çevrelerinden gelen "Bu evler dayanıklı değil, uzun yıllar kullanamazsınız" uyarılarına kulak asmamış. Ev hanımı Refiya Hanım “İyi ki kimseyi dinlememişim” diyor bugün. Civardaki ilk prefabrik ev onlarınki. Hemen her gün yeni birileri evlerini görmeye geliyor. Varlıklı ailelerin yazlık için, orta kalem ailelerin de konut ihtiyacını gidermek niyetiyle evlerini ziyaret edip fotoğraf çektiklerini söylüyor Refiya Hanım.

(Aksiyon)